با توجه به تحقیقات جدید منتشر شده در مجله محیط و رفتاربا توجه به تحقیقات جدید منتشر شده در مجله محیط و رفتار (Environment & Behavior) مشخص شده است؛ پیشرفت بسیار قابل قبولی در وضعیت سلامت فیزیکی و روانی افرادی که زمانی از وقت خود را صرف تماشای آکواریوم های بزرگ و یا مخازن نگهداری از ماهی می کنند قابل مشاهده است.
در اولین مطالعه انجام شده توسط متخصصین آکواریوم ملی آمریکا، دانشگاه پلیمت (Plymouth) و دانشگاه اکستر (Exeter) مشخص شده است که وضعیت فیزیکی و روانی افراد نسبت به مشاهده مخازنی که در آنها از دامنه وسیعی از گونه های ماهی نگهداری می شود، واکنش قابل قبولی از خود نشان می دهد.
این تیم تحقیق مشخص کردند که مشاهده آکواریوم به شکل بسیار موثری میزان فشار خون و ضربان قلب را کاهش می دهد و تعداد بیشتر ماهی ها به مردم کمک می کند که بتوانند زمان بیشتری را بر روی آکواریوم تمرکز کرده و تاثیرات بیشتری را در حالت خود مشاهده کنند.
تحقیقات زیادی بر روی تاثیرات مثبت و آرامش بخش حضور در محیط های طبیعی انجام شده و اثر بخشی آن به همه ما اثبات شده است. اما تحقیقات بسیار کمی در خصوص نقش قرار گرفتن در محیط آبی و دریایی بر روی آرامش انسان صورت گرفته است. دبرا کراکنل (Deborah Cracknell) دانشجوی دکترا و سرپرست بخش تحقیق در آکواریوم ملی آمریکا که اولین تحقیقات جامع در این خصوص را انجام داده است اعتقاد دارد:
“وجود آکواریوم ها و نمایش ماهی ها در اتاق های انتظار جراحان و دندانپزشکان تاثیر مستقیمی بر روی آرامش و دقت عمل آنها خواهد داشت. این تحقیقات برای اولین بار به وضوح نشان داد که حضور در یک آکواریوم و قرار گرفتن در یک محیط دریایی و آبی می تواند تاثیرات بسیار مثبتی در بهبود افراد داشته باشد.”
محققان در زمان تغییر دکوراسیون و اضافه کردن گونه های بسیار جدید و گسترده در مخزن اصلی نگهداری ماهی در آکواریوم ملی آمریکا با ظرفیت آب ۵۵۰،۰۰۰ لیتر این فرصت را داشتند که این تحقیقات را با دقت آزمایش کنند.
“آکواریوم می تواند یک قدم مهم برای ایجاد فضای مناسب برای رسیدن به آرامش باشد.“
آزمایش بر روی کارکنان آکواریوم ملی پلیموت در طول تغییر دکوراسیون و اضافه کردن ماهی ها نشان داد که وجود آکواریوم و افزایش تعداد ماهی ها بر روی آرامش و همچنین کاهش فشار خون و ضربان قلب آنها تاثیر قابل ملاحظه ای داشته است.
دکتر سابین پال (Sabine Pahl) پرفسور روانشانی از دانشگاه پلمت (Plymouth) می گوید:
“در حالی که آکواریوم های عمومی بزرگ بیشتر بر روی اهداف آموزشی خود تمرکز می کنند. مطالعات انجام شده نشان می دهد، که آنها می توانند تعدادی از مزایایی که تا کنون کشف نشده اند را ارائه دهند. در زمان های پر استرس کاری و همچنین در محیط های شلوغ شهری شاید آکواریوم ها بتوانند با ورود خود محیطی کوچک برای آرامش و رهایی از استرس را مهیا سازند.”
دکتر متیو وایت (Mathew White) روانشناس بالینی از دانشگاه اکستر (Exeter) می گوید:
“دستاورد های ما نشان می هد که تشکیلات به شدت مدیریت شده با هدف ایجاد یک فرصت مهیج برای افرادی که توانایی دسترسی به فضاهای باز طبیعی ندارند بهبود هایی را در سلامت و تندرستی آنان در بر دارد. اگر ما بتوانیم مکانیزم هایی که این مزیت را پی ریزی می کنند دریابیم می توانیم به طور موثری برخی از این محیط های باز را به درون محیط های بسته بیاوریم و تندرستی افرادی که به طبیعت دسترسی ندارند را بهبود بخشیم.”
يادداشت مترجم
تحقیقات زیادی در خصوص مزیت ها و اثرات مثبت قرار گرفتن در محیط های طبیعی انجام شده که متاسفانه تا کنون به دلیل عدم دسترسی به محیط های آبی این تحقیقات در رابطه با این محیط ها کمتر انجام شده است. این تحقیق از جمله جامع ترین و جدیدترین تحقیقاتی که با توجه به امکان دسترسی به این گونه فضا ها توسط متخصیص مربوطه انجام شده است.
همه ما تاکنون تاثیرات مثبت حضور در طبیعت را بر روی خود مشاهده کرده ایم. در بعضی موارد شاید امکان حضور دائم در طبیعت برای ما با توجه به زندگی های شلوغ و پر مشغله شهری امکان پذیر نباشد، که در این صورت با قرار دادن گیاهان و یا آکواریوم های مناسب در محیط خانه و محل کار خود می توانیم بخشی از طبیعت را در کنار خود داشته باشیم و از اثرات مثبت آن بر روی سلامت خود بهره مند شویم.