توضیحات
این ماهی دارای بدنی کشیده به همراه رنگ هایی بسیار زیبا و مشخص است. این ماهی به دلیل رنگ های روشن و مرزبندی های رنگی مشخص و همچنین دارا بودن تن های مختلفی از رنگ آبی بسیار مشهور است. این ماهی با رنگ های سفید، زرد مشخص در باله های خود به همراه لبه هایی با رنگ درخشان و نشانه های آبی و سیاه بر روی دم به راحتی شناخته می شود. زیبایی منحصر بفرد و طرح بدن بسیار شیک این ماهی را در بین آکواریوم داران آب شور بسیار محبوب کرده است اما نگهداری از این ماهی حتی برای آکواریوم داران حرفه ای نیز می تواند دردسر ساز باشد. توجه داشته باشید بعد از خو گرفتن ماهی به یک محیط جدید میزان رنگ آبی در بدن ماهی می تواند نشانه ای از وضعیت سلامت آن باشد.
پراکندگی
اقیانوس هند: شرق آفریقا به دریای آندامان تا جنوب غربی اندونزی و جزیره کریسمس که تا جزیره بالی و اندونزی در غرب اقیانوس آرام ادامه می یابد.
رفتارهای طبیعی
این ماهی در اعماق کم و قسمت های روشن دریا در اطراف تپه های مرجانی و در امتداد صخره هایی که امکان رشد جلبک ها بر روی آنها بیشتر باشد دیده می شوند. این ماهی ممکن است به تنهایی یا در گروه های بزرگ در دریا حرکت کرده و تغذیه کند. این ماهی از انواع جلبک های دریایی به خصوص جلبک های کوچکی که در درون شکاف صخره ها رشد می کنند تغذیه می کند. بیشترین اندازه گزارش شده از این ماهی در دریا ۵۴ سانتی متر است اما اندازه متوسط آن در حدود ۲۳ سانتی متر می باشد. این ماهی تا اعماق ۲۵ متری نیز ممکن است برای پیدا کردن جلبک ها پایین برود.
استفاده از نام جراح برای این خانواده در حقیقت به دلیل وجود یک تیغه در انتهای بدن و بر روی ساقه دمی است که از ستون فقرات ماهی منشا می گیرد و حاوی سمی است که می تواند بر روی شکارچیان کوچک تاثير فلج کننده ای داشته باشد اما در انسان فقط می تواند باعث برود درد شود. این تیغ در یک شیار در زیر پوست ماهی قرار گرفته است که ماهی می تواند در مواقع لزوم آن را گسترش داده و از آن برای دفاع از خود استفاده کند. این تیغه به وسیله ماهیچه هایی به ستون فقرات ماهی متصل شده است. زمانی که این تیغ باز می شود بسیار شبیه به تیغ جراحی است.
نگهداری در آکواریوم
از آنجایی که این ماهی ساکن صخره های مرجانی است مخفی شدن در بین شکاف صخرها را بسیار دوست دارد. با این حال این ماهی بسیار فعال است و وجود فضای مناسب برای پرسه زدن در آکواریوم برای حفظ سلامت این ماهی بسیار ضروری است. این ماهی اصولا با سایر ساکنین آکواریوم رفتار آرامی دارد اما نمی تواند حضور ماهیان مشابه خود را تحمل کند. در صورتی که قصد نگهداری از بیش از یک ماهی از این خانواده را دارید می توانید آنها را به صورت همزمان در یک آکواریوم بسیار بزرگ قرار دهید. برای نگهداری از یک عدد از این ماهی به آکواریومی با ظرفیت حداقل ۴۵۰ لیتر به همراه صخره های زنده فراوان نیاز خواهید داشت. متاسفانه بیشتر آکواریوم داران به حداقل اندازه آکواریوم برای نگهداری از یک گونه توجهی نشان نمی دهند و این موضوع می تواند باعث بروز مشکلات بسیاری در آکواریوم های آنها شود به خصوص در رابطه به جراح ماهیان که در صورت بروز استرس و پایین آمدن قدرت سیستم ایمنی بدنشان به شدت در خطر ابتلا به انواع بیماری های پوستی قرار می گیرند.
خانواده جراح ماهی ها به دلیل فرم دهانی و وجود دندان های خاص به راحتی می توانند اقدام به برداشتن و خوردن جلبک ها از انواع سطوح نا هموار کنند و این گزینه آنها را به انتخابی خوب برای کنترل رشد جلبک ها در آکواریوم تبدیل کرده است.
این ماهی بسیار مقاوم است اما بهتر است آن را در آکواریومی با شرایط بسیار پایدار که چرخه نیتروژن آن به صورت کامل شکل گرفته است و اندازه مناسبی دارد نگهدرای کنید. این ماهی در بین آکواریوم داران به جاذب ich یا سفیدک معروف است و به سرعت در صورت بروز استرس و یا کاهش توانایی دستگاه ایمنی بدن خود در معرض این بیماری قرار می گیرد. این بیماری در این ماهی ابتدا با بروز لکه های سیاه در اطراف بدن ماهی شروع می شود که می تواند تشخیص آن را بسیار مشکل کند. اصولا جراح ماهی ها بسیار بسشتر سایر ماهی های زینتی در معرض بیماری های پوستی قرار می گیرند زیرا پوشش محافظ بدن آنها بسیار ضعیف تر از گونه های دیگر است.
از آنجایی که تمامی جراح ماهی ها به همراه ماهیان دیگر از انواع غذاهای گوشتی استقبال می کنند اما لازم است برای تغذیه این ماهی از انواع جلبک های دریایی غنی شده نیز استفاده شود. اضافه کردن جلبک ها در رژیم غذایی این ماهی حداقل هفته ای ۳ بار باعث می شود علاوه بر افزایش قدرت سیستم ایمنی، میزان استرس ماهی نیز کاهش یابد و به حفظ سلامت کلی ماهی کمک می کند.
ترجمه و تحقیق: مهندس پژمان اسلامی
منابع
سایت liveaquaria.Com
سایت fishbase.org
سایت Encyclopedia of Life (eol.org)